Etkinlik Takvimi
| Etkinlik yok |
Kimler Sitede
44 ziyaretçi ve 0 üye çevrimiçi
Ziyaretçiler
Bugün 10
Dün 191
Haftalık 201
Aylık 2718
Tüm Zamanlar 264686
Mesnevi Kitaplarım..
Şimdi durup dururken bu da nereden çıktı diyenleriniz olabilir. Cümleyi iddialı da bulabilirsiniz. Bir yerden çıkmadı ve iddiam felan da yok. Gündemin yoğunluğundan ve ağırlığından biraz kurtulalım istedim. Hayat devam ediyor ve biz de yavaş yavaş işimize gücümüze dönelim. Pazar sabahı aklıma takılanları paylaşmak istedim, zevkimize ve neşemize ortak aradım, hepsi bu.
Dede Korkut ismini bilmeyen, duymayan yoktur. Ama tüm hikayelerini okuyanımız sanırım o kadar çok değil. MEB Yüz Temel Eser arasına almasına rağmen piyasada kısaltılmış ve özetlenmiş kolay ve çabuk okunan versiyonları çoğaldı. Adet yerini bulsun diye de alınıp şöyle gözden geçiriliyor. Dede Korkut’un önemini bilen ebeveynler özel bir hassasiyet gösterip okutuyorlar. Bazı öğretmenler de konu üzerinde duruyorlar. Ama bunun yaygın olduğunu söylemek sanırım biraz zor. Hatta daha da ileri gidip gereksiz görenler var. Elimde yetki olsa bir KHK ile ben de Dede Korkut’u önemsiz görüp üzerinde durmayan Türkçe öğretmenlerini meslekten atardım.
Neyse, biz konumuza dönelim ve ne demek istediğimizi iki örnek üzerinden anlatmaya çalışalım.
Biliyorsunuz, devlet 15 Temmuz kalkışmasından sonra ciddi bir şekilde, devletin tüm hücrelerine metastaz yapmış FETÖ üyelerini temizlemeye çalışıyor. Kimileri tutuklandı, kimileri açığa alındı, kimileri soruşturuluyor. Mahkemeler FETÖ’nün işlediği suçlara göre güç ve nüfuz kullanarak haksız kazanç ve avantaj sağlamak, insanları mağdur etmek, aldatmak, soru çalmak, bilgi sızdırmak, tehdit ve şantajla istediklerini yaptırmak, cinayetlere göz yummak ve TCK’da tanımlanan benzeri birçok suç için yine TCK’da belirtilen cezaları vermek üzere yargılıyor. Ancak FETÖ’nün yaptığı tüm suçlar maalesef TCK’da kayıt altına alınıp tanımlanmamış.
Şimdi siz soracaksınız yasalarda tanımlanmamış suç veya kabahat olur mu, diye. Haklısınız böyle bir soru sormakla. O zaman ben ne demek istediğimi size bir hikaye ile anlatmaya çalışayım.
Araplar atlara düşkünlüğüyle bilinir. Arap atları da meşhurdur. Özellikle çöl hayatında hızlı ve dayanıklı bir ata sahip olmak neredeyse dünyaya sahip olmak gibi bir şey. Ben diyeyim dünyanın en güzel atı, siz Arapların en güzel atı deyin, bir at varmış bir Arap beyinde. Diğer beylerin gözleri de bu at üzerindeymiş. Hepsi bu ata sahip olmak isterlermiş. Ancak ne teklif ederlerse etsinler adam atını vermezmiş. Biri en güzel kadınları teklif etmiş, diğeri bir at sürüsü. Bir başkası en değerli mücevherleri. Biri de bir çadır dolusu altın. Kim ne teklif ederse etsin bizimki oralı bile olmazmış.
Meşhur fıkradır, hepiniz bilirsiniz.
Birgün bir tilki büyük bir telaşla ormandan kaçıyormuş, yavaş yavaş ormana doğru giden bir deve tilkiye sormuş:
- Hayırdır tilki kardeş, böyle acele ile nereye gidiyorsun?
- Ormanda develeri kesiyorlarmış postu için. O yüzden kaçıyorum.
- İyi de deve olan benim, sen niye kaçıyorsun?
- Ah kardeş sen onları bilmezsin. Deve olmadığımı anlatana kadar post elden gider.
Fıkra sanki bugünü tarif ediyor, değil mi. O kadar çok ki tilkinin durumunda olanlarımız.
Düşman sinsi ve hain. Adeta hayaletlerle savaşıyoruz. Her yerdeler ve hiç görünmüyorlar. Bir de yalan ve takıyye dinleri olunca kimse kimseye güvenmez oldu. Kırk yıllık arkadaşlar, yıllarca aynı odayı paylaşan meslektaşlar, aynı evde yaşayan ailenin fertleri, hemen herkes birbirlerinden şüphe etmeye başladı. Neredeyse paranoyaya dönüşecek. İnsanların geçmişler didik didik Haşhaşilik aranıyor.
Bu kadar hassas olunması yersiz değil, sekiz yıl yaverlik yapan subay komutanını esir aldıktan sonra ne denilebilir ki! Ve bu olay da tek değil maalesef, sayısız örnekleri var. Hâl böyle olunca işler çok zorlaştı. Sapla saman iyice birbirine karıştı. At izi ile it izi üst üste geldi. İşimiz hiç de kolay değil.
Veya bir başka sufi ile zahit hikayesi
Günlerdir cemaat üzerinden tarikatlar ve tasavvuf dayak yiyor. Hem de hiç haketmediği halde. Oysa tasavvuf bireyseldir ve psikolojiktir. Doğrudan insanın ruh haliyle ilgilidir. O yüzden aynı tarikat ve aynı şeyh efendinin taht-ı terbiyesine girilse bile eğitim farklılık gösterir, kişiselleşebilir. Bu yüzden her bir derviş bir başka çiçeğe benzer. Kimi gül gibi kokar, kimi papatya gibi açar. Çiçek olmaklıkları ortaktır, ama kokuları ve renkleri farklı olur. Her birinin tecellisi farklıdır çünkü. Psikolojik derken kastettiğim budur.
Cemaatler ise toplumsaldır ve sosyolojiktir. Birbirine benzerler, bir tornadan çıkmış gibi olurlar. O yüzden içimizde uzman olanlar muhatabın kılık kıyafetine, bıyık ve sakalına bakarak hangi cemaatten olduğunu hemen anlarlar. Ehl-i tarikin derviş olduğu anlaşılır ama hangi tarikattan olduğunu anlamak biraz daha derinlemesine bilgi gerektirir. Bu da sosyoloji-psikoloji farkı olsun.
Ne demek istediğimi Nasreddin Hoca üzerinden açıklamaya çalışayım.
Kıbrıs doğal güzelliklerinin yanı sıra tarihiyle de oldukça dikkat çekici. Çok zengin bir tarihi birikim var burada. Antik Yunan ve Roma döneminden kalma şehir kalıntıları var. Erken Hıristiyanlık dönemine, özellikle Ortodoksluk için çok önemli din adamlarının mezarları ve adlarına inşa edilen kiliseler var. Bizans, Lusignanlar, Venedikler dönemlerine ait anıtsal mimari eserler var. Ve bizim için önemli iki dönem. Hz. Peygamber’in vefatının ardından başlayan Müslüman fatihlerin akınları ve Osmanlılar tarafından fethedilmesi. Bu iki dönemden kalan çok sayıda şehit mezarlarımız var.
Bu yazıda sizlere ilk dönem hıristiyanları açısından oldukça önemli bir ismi Aziz Barnabas’ı ve onun mezarını tanıtmaya çalışacağım.
Aziz Barnabas Türkiye’de daha çok yazdığı İncil ile bilinir. Bugün Ahd-i Cedîd olarak da bilinen Kutsal Kitap’ta yer alan incillerde teslîs ve enkarnasyon yer alırken Barnabas İncili’nde her ikisi de reddedilir. Bizleri heyecanlandıran kısmı ise peygamberimiz efendimiz Hz. Muhammed’in risâletini müjdeleyen ayetlerin Barnabas’ın incilinde yer alıyor olması. Bu nedenlerden dolayı Barnabas İncili Vatikan tarafından onaylanıp kabul edilmiyor.
Halil İnalcık’ı ilk defa 1992 veya 1993 yılında tanıdım. İsmini duyduğum bu büyük alim o zamanlar çırak olarak çalıştığım Enderun Kitabevi’ne emekli bir büyükelçinin terekesindeki kitapları Bilkent Üniversitesi Kütüphanesi için seçmek üzere gelmişti. Yanında kütüphaneci vardı ve Hoca neredeyse beş bin kitabı tek tek elden geçirdi ve büyük bir kısmını da kütüphaneye aldırmıştı. Bilkent Üniversitesi de alamayız, demedi ve aldı. O zaman daha iyi anlamıştım büyük bir hoca ve tarihçi olmanın ne demek olduğunu.
Bu arada hakkını teslim etmemiz gereken bir kişi var. Halil İnalcık’ın değerini bilen ve onu Türkiye’ye davet edip getiren İhsan Doğramacı da büyük bir teşekkürü hak ediyor. İhsan Doğramacı sadece Hoca’yı Bilkent’e kazandırmakla kalmadı, onun zengin kütüphanesini de Bilkent Üniversitesi Kütüphanesine kattı. Bugün tarih konusunda en zengin kütüphaneye sahip üç üniversite varsa bunlardan biri mutlaka Bilkent Üniversitesi’dir. Neyse biz yine Halil Hoca’ya dönelim.
FETÖ olarak bilinen ve 15 Temmuzdan sonra gerçek yüzünü millete tam olarak gösteren yapıyı anlatan bir çok yazılar yazıldı, yazılıyor. Örgütün her yönünün ele alındığı bu tür yazıların bir kısmında tarihteki benzerleri arandı. İlk benzetildiği örgüt Hasan Sabbah’ın Haşhaşileri idi. İlk kez Mustafa Öztürk'ün yaptığını zannettiğim bu benzetme hüsn-i kabul gördü ve neredeyse cemaat yerine Haşhaşi kullanılır oldu.
Benzetildiği ikinci yapı Batı'da bulundu. Erol Göka İlk Haşhaşiler başlıklı yazısında Murat Beyazyüz’in bir yazısından yola çıkarak Gülen cemaatini bu sefer Pythagoras ve Pythagorascılara benzetti ve ortak yönleri üzerinde durdu. Bu iki yazı örgütün yapısını daha iyi anlayabilmek için yapılan benzetmelerdi.
Örgütü Haşhaşilere benzeten Mustafa Öztürk bir yazısında bu sefer cemaatin önderini peygamberimiz dönemi meşhur münafıklarından Abdullah b. Übey b. Selûl’e benzetti. Cenaze namazı bile kılınmayan bu münafıka benzettiği yazısının başlığı Fethullah b. Übey b. Selül idi. Bu teşbih de çok tuttu. Mustafa Öztürk Hoca'nın konuda mahir olduğunu teslim edelim.
Güneşin doğuşunu her sabah diğer şehirlerden daha önce gören Mağusa Kıbrıs’ın en önemli iki liman şehrinden ve en önemli üç merkezinden biri. İnsanlar genellikle deniz için gelirler buralara, ama bana soracak olursanız tarihi yerleri ziyaret için gelin, yoruldukça da denize girin, derim.
Mağusa’daki en önemli mimari yapılardan biri kalesi. Kale ve surlar bugün için de çok önemli çünkü Ortaçağ askeri mimarisinin ayakta kalan en güzel örneklerinden biri. Surların her bir köşesinde bir kule var. Özellikle biri var ki dünyada okumuş yazmış herkes bilir. Shakespeare’in bir kısmı Kıbrıs’ta geçen aynı isimli oyunundan sonra çok meşhur olan Othello Kulesi. Sırf bu kuleyi görmek için gelen turistler var.
Lusignanlar tarafından yapılmış, Venedikliler tarafından kuvvetlendirilmiş bu muhkem surlar on bir ay süren zorlu bir kuşatmanın ardından aşılabilmiş (1 Ağustos 1571). Oldukça muhkem ve fethedilmesi hayli güç olduğu için de Kıbrıs’ta en son fethedilen yer olmuş Mağusa.
Lefkoşa’da ziyaret edilecek mekanlardan biri de Aziz Efendi Türbesi ve Tekkesi. Biraz köşede, kuytuda. Bileni de çok az. O yüzden bulması biraz güç. Ararken Aziz Efendi türbesi olarak değil de Belediye Hali olarak sorun, bilen daha çok çıkacaktır. Çünkü türbe halin içinde. Hali bulduktan sonra gerisi kolay demeyin esnafa sorun, çıraklara veya müşterilere değil.
Belediye Hali içinde, güney doğu köşesinde olan tekke bugün küçük bir mescid ile türbeden oluşuyor. Osmanlı arşiv vesikalarında ismi Şeyh Abdülaziz Zaviyesi olarak geçen tekkenin adına bir de vakıf kurulmuş: Aziz Efendi Tekkesi Vakfı.
Bir zamanlar Lefkoşa’nın en çok ziyaret edilen türbelerinden olan tekke günümüzde unutulmuşluk girdabına düşmüş maalesef. Sadece çok az sayıda kişi tarafından ziyaret ediliyor.
Lefkoşa’nın herhangi bir sokağında dolaşırken bir köşede karşınıza bir türbe veya adak yeri çıkarsa hiç şaşırmayın. Unutulanların ve kaybolanların yanı sıra hâlâ ayakta kalabilenlerin yekûnu bile oldukça fazla. Asmaaltı Sokak ile Kurt Baba sokaklarının kesiştiği köşede Kumarcılar Hanı’nın ön yüzünün karşısındaki sokağın batı tarafında bulunan tek hücreli bir yapı da böyle bir yer.
Bu küçük yapı çok yakın bir zamana kadar “Üçler Türbesi” veya “Kutup Baba” olarak bilinirken daha sonra nasıl olduysa “Kurt Baba” adıyla bilinmeye başlamış. Bu konuda yazanlar Kutup kelimesinin zamanla halk arasında Kurt’a dönüştüğünü söylüyorlar. Ben bunu zayıf bir ihtimal olarak görüyorum. Anadolu'da da bilinen ve birkaç yerde türbesi/makamı olan Horasan erenlerinden Kurt Baba isminin yakıştırıldığını düşünüyorum.
Üçler Türbesi denmesinin nedeni türbede üç mezarın bulunması. Bu mezarların da Lefkoşa’daki bir çok türbe veya adak yeri gibi fetih esnasında şehit düşen Türk askerlerine ait olduğu sanılıyor. Bir rivayete göre şehit düşen bu üç asker Kutup Baba veya Kurt Baba adında bir Bektaşî şeyhi ile iki müridine ait. Sefere ve fethe katılan bu yeniçeri ve iki adamı şehit oldukları yere defnedilmişler ve mezarları da ziyaretgâh olmuş.
........Kitaplarım........
